***پادشاهی پوران دخت و آزرم دخت***
در اواخر دوران شاهنشاهی ساسانی ، ایران اوضاع آشفته و نابسامانی را طی می کرد و این اوضاع نتیجه نیرنگ و حیله ی نظامیان و موبدان بود که هرکدام برای منافع خود علیه شاه یا شاهزاده ای نیرنگ می کردند و او را از تخت به پایین می کشیدند
آن زمان ایران و رسم آیین دیرینه اش دستخوش اختلاف و تعصب روحانیون گشته بود و هر چند روزی یکی از سرداران شورشی می کرد و یا شاهزاده ای بر تخت می نشست ، در همان هنگام که اهریمن نفاق کشور ساسانیان را به ورطه مرگ و نیستی می کشانید و ایران در یکی از دشوارترین شرایط تاریخش قرار داشت حکومت کشور به زنان واگذار شد ، یعنی حکومت و مدیریت ایران را چند ماهی ملکه پوران دخت در اختیار داشت و پس از مرگ او حکومت به آزرم دخت رسید
به علت اینکه اکثر کتاب های دوران ساسانی که بیان گر تاریخ و فرهنگ آن زمان بودند در حمله اعراب به ایران سوزانیده و نابود شدند ، اطلاعات دقیقی از زمان حکومت این دو ملکه در دسترس نیست
به حکومت رسیدن پوران دخت و آزرم دخت ، نمایان گر این است که شرایط فرهنگی آن زمان در حدی بوده است که زنان نیز حاکم شوند و این برخلاف سخن افرادی است که بیان می دارند در ایران دوره ساسانی تبعیض شدیدی میان مردان و زنان برقرار بوده و زنان حق انجام دادن بسیاری از کارها را نداشته اند ، قطعا اگر چنین می بود حکومت سلسله شاهنشاهی ساسانی بدست زنان سپرده نمی شد
به جاست که پاره ای از اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی در باره ی پوران دخت و آزرم دخت را بخوانیم:
پادشاهی پوران دخت در شاهنامه:
|
یکی دختری بود پوران بنام
بران تخت شاهیش بنشاندند
چنین گفت پس دخت پوران که من
کسی راکه درویش باشد ز گنج
مبادا ز گیتی کسی مستمند
ز کشور کنم دور بدخواه را
...
همیداشت این زن جهان را به مهر
چو شش ماه بگذشت بر کار اوی
به یک هفته بیمار گشت و بمرد چنین است آیین چرخ روان |
چو زن شاه شد کارها گشت خام
بزرگان برو گوهر افشاندند
نخواهم پراگندن انجمن
توانگر کنم تانماند به رنج
که از درد او بر من آید گزند
بر آیین شاهان کنم گاه را
...
نجست از بر خاک باد سپهر
ببد ناگهان کژ پرگار اوی
ابا خویشتن نام نیکی ببرد توانا بهرکار و ما ناتوان |
پادشاهی آزرم دخت در شاهنامه:
|
یکی دخت دیگر بد آزرم نام
بیامد به تخت کیان برنشست
نخستین چنین گفت کای بخردان
همه کار بر داد و آیین کنیم
هر آنکس که باشد مرا دوستدار
کس کو ز پیمان من بگذرد
به خواری تنش را برآرم بدار
همیبود بر تخت بر چار ماه
از آزرم گیتی بیآزرم گشت
شد اونیز و آن تخت بیشاه ماند همه کار گردنده چرخ این بود |
ز تاج بزرگان رسیده به کام
گرفت این جهان جهان رابه دست
جهان گشته و کار کرده ردان
کزین پس همه خشت بالین کنیم
چنانم مر او را چو پروردگار
بپیچید ز آیین و راه خرد
ز دهقان و تازی و رومی شمار
به پنجم شکست اندر آمد به گاه
پی اختر رفتنش نرم گشت
به کام دل مرد بدخواه ماند ز پروردهی خویش پرکین بود |
مرزی در آستانه سقوط است. حالا گژدهم پیر مانده و یک دژ بی پناه بر سر راه ایران. در دژ اما کس دیگری هم هست. همو که قلبش برای ایران می تپد. از نامش اگر می پرسید گُرد آفرید صدایش می کنند. دختر زیباییست! ... و دلیر و شجاع و درنده همچون شیر..."
